سامانه ماهواره‌ای گالیله
به تعبیری می‌توان گفت که موقعیت‌یابی، ناوبری و زمان‌سنجی (PNT) جهانی تنها حول GPS نمی‌چرخد. سامانه ماهواره‌ای ناوبری GNSS اروپائی موسوم به گالیله (Galileo) پیشرفت‌های زیادی داشته و در حال حاضر امکان موقعیت‌یابی دقیق‌تری را نسبت به GPS، GLONASS یا BeiDou-3 فراهم می‌سازد. در واقع، تعداد ماهواره‌های گالیله که سیگنال L5 را ارائه می‌دهند، از ماهواره‌های GPS بیشتر است.
مقالات ارائه شده در کنفرانس GNSS+ مؤسسه ناوبری در دنور[1] ایالات متحده (در ماه سپتامبر) و کنفرانس و نمایشگاه تجاری INTERGEO در اسن[2] آلمان (در تاریخ 18-20 اکتبر) و همچنین اطلاعات مرکز تحقیقات مشترک کمیسیون اروپا در ایسپرا[3] ایتالیا، دستاوردهای قابل توجهی را برای سامانه ماهواره‌ای گالیله نشان می‌دهند.
با وجود این‌که دو پرتاب دیگر برای تکمیل منظومه ماهواره‌ای گالیله مورد نیاز است تا حداقل یک ماهواره اسپیر[4] (ماهواره کمکی) در هر صفحه منظومه قرار گیرد، اما هم اکنون قابلیت دسترسی سرویس‌های این ماهواره 98 تا 99 درصد است و بخش زمینی جدید آن نیز راه‌اندازی شده است. نسل دوم این ماهواره‌ها با توان عملیاتی اولیه (مورد نظر) در سال 2028 و توان عملیاتی کامل از سال 2031 در راه هستند. سیگنال‌های جدید، توان تابشی مؤثر ایزوتروپیک[5] (EIRP)، لینک‌های بین ماهواره‌ای و طول عمر پانزده سال از ویژگی‌های این ماهواره‌ها خواهد بود.
احراز هویت پیام ناوبری به صورت سرویس باز[6] (OS-NMA) به مدت یک سال به طور پایدار در سراسر جهان ارسال شده است. این سرویس به همه‌ی کاربران امکان می‌دهد تا مطمئن شوند که سیگنال‌های ناوبری دریافتی واقعاً از ماهواره‌های گالیله نشأت گرفته‌اند. در واقع سرویس باز احراز هویت پیام ناوبری، کاربران را قادر می‌سازد تا با شناسایی سیگنال‌های جعلی صحت داده‌های GNSS خود را تأیید نمایند. هم اکنون، اولین گیرنده‌های دارای قابلیت OS-NMA وارد بازار شده‌اند.
سیگنال سرویس دقیق[7] گالیله از 22 جولای با تصحیحات مداری و ساعت و همچنین بایاس در سراسر جهان در دسترس قرار گرفته است. این سیگنال اگر چه هنوز در مرحله اعتبار‌سنجی قرار دارد، ولی عملکرد بسیار خوبی را نشان داده است.
علاوه بر این، سامانه ماهواره‌ای گالیله در حال توسعه یک سرویس هشدار اضطراری است. در این سرویس از باند L1 برای پخش هشدارها و اعلان‌های هدایت و امداد برای افرادی که در معرض مخاطرات طبیعی هستند استفاده می‌گردد. انتظار می‌رود در سال 2024 این هشدارها توسط همه گیرنده‌های سیگنال ماهواره گالیله قابل دریافت باشند.
از سرویس‌های دیگر سامانه ماهواره‌ای گالیله می‌توان به زمان‌سنجی پیشرفته، سرویس فضایی برای تعیین موقعیت و ناوبری فضاپیماها در مدارهای با ارتفاع بالا[8]، سرویس پیشرفته پایش خودکار ادغام سیگنال‌های موقعیت‌یابی جهانی در گیرنده[9] (ARAIM) و بالاخره پیش‌بینی اختلالات یونوسفری اشاره کرد.
گفتنی است، مانند بسیاری از پروژه‌های دیگر، تکمیل منظومه ماهواره‌ای گالیله نیز تحت تأثیر درگیری‌های روسیه و اوکراین قرار گرفته و دو پرتابی که در سال جاری با موشک‌های روسی سایوز[10] از گویان[11] فرانسه برنامه‌ریزی شده بود، لغو گردیده است.
توضیح:
یادداشت بالا برداشتی از مطلب فنی نگارش شده تحت عنوان Galileo’s impressive achievements توسط Matteo Luccio است که در 25 اکتبر 2022 در مجله GPS World منتشر گردیده است.
[5] effective isotropic radiated power
[6] Open Service Navigation Message Authentication
[7] High Accuracy Service
[9] Advanced Receiver Autonomous Integrity Monitoring
ویراستار : زینب السادات ساداتی
