شبکه های مبنایی ژئودزی چند منظوره ایران
شبکه‌های چند منظوره در ابتدا با هدف ایجاد شبکه گرانی (ثقل) در کشور ایجاد شدند. هدف اول در اين شبكه‌ها، گسترش یکنواخت مشاهدات گرانی در کل کشور بود. اهداف دیگر شامل انجام مشاهدات ترازيابي دقيق، مشاهدات دقیق GPS و مشاهدات نجومی می‌باشد که به منظور مدلسازی میدان گرانی زمین مورد نیاز می‌باشند. انجام مشاهدات ترازيابي دقيق وGPS دقیق روی نقاط این شبکه موجب گردیده است تا این شبکه از نظر ارتفاعی و مسطحاتی نیز دارای دقت بالایی بوده بطوریکه می‌توان از مختصات این شبکه برای انتقال ارتفاع و مختصات مسطحاتی در کشور نیز استفاده نمود. ترازیابی دقیق از شبکه ترازیابی کشور به این ایستگاهها طراحی شد و تعیین موقعیت این ایستگاهها نیز با استفاده از ایستگاههای شبکه ژئودینامیک کشور انجام میگردد.با توجه با انجام مجموعه‌ای از مشاهدات ژئودتیک بر روی ایستگاههای این شبکه، این شبکه‌ها اصطلاحا شبکه‌های چند منظوره نام گرفته‌اند.
- شبکه مبنایی ژئودزی چند منظوره درجه یک ایران
شبکه مبنایی ژئودزی چند منظوره درجه دو ایران
شبکه مبنایی ژئودزی چند منظوره درجه یک ایران
شبکه چند منظوره مبنایی درجه یک ایران در سال 1382 طراحی گردید. این شبکه دارای تراکم 65-45 کیلومتر و برای ایران شامل 700 ایستگاه طراحی شد که بطور منظم در سطح ایران پراکنده شده‌اند. براساس طراحی این ایستگاهها، ایجاد آنها عموما بر روی سنگهای ریشه دار در هر منطقه در نظر گرفته شده است، بنابراین ریسک ناشی از تخریب احتمالی این ایستگاهها بسیار کاهش یافته و ماندگاری بیشتر آنها به عنوان سرمایه های ملی کشور تضمین میگردد.
مشاهدات گرانی شبکه درجه یک با استفاده از گرانی‌سنج‌های نسبی و با اتصال به شبکه گرانی درجه صفرانجام گرفته است. تعیین ارتفاع ایستگاههای شبکه درجه یک نیز به روش ترازیابی دقیق هندسی از شبکه درجه یک و دو ترازیابی کشور انجام می‌شود.
تعیین موقعیت این ایستگاهها توسط گیرنده‌های GPS با پریود 24 ساعته انجام شده است که این مشاهدات موجب تعیین دقیق مختصات مسطحاتی این ایستگاهها میگردد. انجام مشاهدات دقیق GPS و ترازیابی، امکاناستفاده از این نقاط به منظور کنترل ژئوئید بعنوان سطح مبنای ارتفاعی به روش GPS-Levelling را فراهم می‌آورد.
شبکه چند منظوره درجه یک ایران
احداث ایستگاه شبکه چند منظوره درجه یک از نوع سنگی
یک نمونه از ایستگاه سنگی چند منظوره درجه یک ساخته شده
احداث ایستگاه شبکه چند منظوره درجه یک از نوع سنگی
یک نمونه از ایستگاه سنگی چند منظوره درجه یک ساخته شده
شبکه مبنایی ژئودزی چند منظوره درجه دو ایران
با توجه به اتمام ایجاد شبکه مبنایی چند منظوره درجه یک کشور، گسترش شبکه‌های مبنایی کشور از طریق ایجاد شبکه‌های با درجات بالاتر ضروری به نظر می‌رسید. شبکه درجه دو چند منظوره کشور به گونه‌ای ایجاد گردید که پوشش شبکه مبنایی در کشور را فراهم نمایند، بطوریکه خلا ایستگاههای مبنایی مابین ایستگاههای شبکه درجه یک برطرف گردد. شبکه مبنایی درجه دو کشور تراکم ایستگاهها در سطح کشور را افزایش می‌دهد. با توجه به اینکه ایجاد شبکه درجه دو با تراکم بالا نیازمند زمان و هزینه بسیار بالایی می‌شد و نیز به دلیل کند بودن پروسه ترازیابی دقیق ایستگاهها، شبکه درجه دو کشور با تراکم 15 دقیقه‌ای(25-20 کیلومتر) شامل 1909 ایستگاه در سال 1386 پیشنهاد گردید و در حال اجرا می باشد.
مشاهدات گرانی شبکه درجه دو با استفاده از گرانی‌سنج‌های نسبی و با اتصال به شبکه درجه یک در نظر گرفته شده است. تعیین ارتفاع ایستگاههای درجه دو نیز به مانند ایستگاههای درجه یک به روش ترازیابی دقیق هندسی از شبکه درجه یک و دو ترازیابی کشور انجام می‌شود. ایستگاههای درجه دو نیز با استفاده از گیرنده‌های ماهواره‌ای مورد مشاهده قرار می‌گیرند. با توجه به اینکه در قرائت این ایستگاهها، اتصال آنها به ایستگاههای درجه یک و ایستگاههای دائم GPS در نظر گرفته شده است و با توجه به فاصله نه چندان بلند بین ایستگاههای درجه یک و دو، مشاهدات بلند مدت GPS ضروری نبوده و مشاهدات چند ساعته با در نظر گرفتن مشاهدات اضافی جهت کنترل، سرشکنی و بهبود دقت مختصات نقاط کافی می‌باشد.
شبکه چند منظوره درجه دو ایران
یک نمونه از ایستگاه چند منظوره درجه دو ساخته شده
یک نمونه از ایستگاه چند منظوره درجه دو ساخته شده
خروجی نهایی شبکه گرانی درجهیک و دو کشور شبکه‌ای با بیش از 2500 ایستگاه خواهد بود که به صورت یکنواخت در کشور پراکنده شده و همگی این ایستگاهها علاوه بر شتاب‌گرانی دارای مختصات دقیق مسطحاتی و ارتفاع ژئودتیک و ارتومتریک می‌باشند که از آنها می‌توان بعنوان شبکه‌های مبنایی ژئودزی ایران نام برد. بنابراین این ایستگاهها را می‌توان به عنوان ایستگاههای معتبر GPS-Levelling در سطح کشور درنظر گرفته و برای تست مدل‌های ژئوئید، تعیین ژئوئید به روش GPS-Levelling و همچنین تعیین یک مدل ترکیبی ژئوئید استفاده نمود.
وضعیت ایستگاههای GPS-Levelingشبکه‌های چند منظوره در ایران
بطور كلي به منظور کنترل محاسبات و بررسی دقت و صحت نتایج در تحقیقات و پژوهشهای علمی نیاز به معیار کنترل به تعداد کافی و با پراکندگی و دقت مناسب در منطقه کاری می‌باشد. برای کنترل محاسبات مربوط به تعیین ژئوئید به عنوان سطح مبنای ارتفاعی نیز نقاط کنترل در واقع نقاطی با موقعیت دقیق ژئودتیک و ارتفاع معلوم از سطح مبنای ارتفاعی (ارتفاع ارتومتریک) هستند که اصطلاحاً تحت عنوان نقاط GPS-Leveling شناخته می‌شوند. در نقاط قدیم GPS-Leveling موجود در سازمان، موقعیت ژئودتیک نقاط با استفاده از گیرنده‌های GPS و با دو ساعت اندازه‌گیری تعیین شده که از دقت کافی نیز برخوردار نبوده است. همچنین در بسیاری از ارتفاعات ترازیابی مربوط به این نقاط تصحیح میدان گرانی زمین بطور کامل اعمال نشده است. ولی با گسترش شبکه‌های گرانی (ثقل) درجه یک و دو ایران از سال 1382 تحت عنوان شبکه‌های چندمنظوره، نقاطی با کیفیت و ماندگاری بالا ایجاد شده که علاوه بر اندازه‌گیری گرانی دقیق بر روی ایستگاههای این شبکه، ارتفاع نقاط با اتصال به شبکه ترازیابی دقیق کشور و اعمال تصحیحات مربوطه و موقعیت ژئودتیک نقاط نیز با مشاهدات GPSدقیق تعیین گردیده که این کار سبب ایجاد نقاط کنترل دقیق در سطح کشور شده است.در حال حاضر تعداد نقاط GPS-Leveling مربوط به شبکه‌های چند منظوره درجه یک و دو 765 ایستگاه می‌باشد.
نقاط GPS-Leveling شبکه‌های چند منظوره درجه یک و دو
جهت تهیه داده ها از طریق در خواست و یا تماس مستقیم به اداره امور مشتریان سازمان نقشه برداری کشور اقدام نمایید...
تهران، ميدان آزادی، خيابان معراج، سازمان نقشه برداری کشور، صندوق پستی 1684-13185
تلفن سازمانی :7-66071001 داخلی 2426 ؛ مستقیم به اپراتور 63187
